Friday, March 30, 2007

Apollon Kitharodos

GİTARALI APOLLON

İstanbul Arkeoloji Müzeleri, Env.No.383, 119x85 cm

Aydın’da Vaia adlı bir Rum tarafından bulunarak Carl Human’ın başında bulunduğu Orient Comitee’ye satılan gövde ile uzun sure Dionysos diye tanımlanan başın birleşmesi sonucu İstanbul Arkeoloji Müzeleri çok önemli bir yapıtın sahibi olmuştur. Gövdenin ele geçmesi için Orient Comitee karşılığında Berlin’e götürülmek üzere bir Asur kabartmasını almıştır. Bu önemli Hellenistik çağ yapıtı aslında doğal ölçülerden büyük bir gitar çalan Apollon figürüdür. Tanrı sol elinde bulunan gitar nedeniyle başını geriye doğru çekmiş ve bu nedenle de gövde sağa doğru gerilmiştir. Gerilimin artışı baş üstünde duran sağ kol nedeniyle de artınca ilginç bir S bükümlü gövde görünümü ortaya çıkmıştır. Gitar ve sol kol kırık ve kayıptır. Sağ kol dirsekten kırılmıştır. Gövde belden aşağı kırık ve yitiktir. Ancak baştaki güzel ifade, tanrısal bakış olağanüstü Tralleis’in Hellenistik anlatımını verir. Yuvarlak ve dolgun yüz, geniş yanaklar, kaş kemerlerinin yuvarlaklığı yüzü bebeksi yapmaktadır. Dudaklar burun genişliğini aşmayacak biçimde küçük betimlenmişler ve az aralık bırakılmışlardır. Tok burun profili, kalın kapaklarıyla gözlerin arasında kaş kemerinden başlayan bir inişle yeralır. Gözlerin ifadesindeki biçem Milo Venüsü ile karşılaştırılabilir. Yüzdeki bu açık ve aydınlık ifade de aynı Milo Venüsü gibi tasarlanmıştır. Öte yandan saçlar ince dalgalar biçiminde akıcı çizgiler olarak işlenmişlerdir. Omuzda kalan giysi parçasında ise palmetlerden oluşan ayrıntılar görülür. Gövde betimlenmesindeki yumuşaklık da aynı yüz gibi mermerle bütünleşen bir ustalık örneğidir.